انواع جرثقیل سنگین
جرثقیل‌های سنگین، ماشین‌آلات صنعتی قدرتمندی هستند که برای بلند کردن و جابه‌جایی بارهای بسیار
سنگین و حجیم به کار می‌روند. این جرثقیل‌ها نقش مهمی در صنایع مختلف از جمله ساخت و ساز، حمل
و نقل، نفت و گاز و… ایفا می‌کنند. با توجه به تنوع کاربردها و شرایط کاری مختلف، جرثقیل‌های سنگین در
انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف جرثقیل‌های سنگین و کاربرد
های آن‌ها می‌پردازیم.
انواع جرثقیل‌های سنگین بر اساس ساختار و کاربرد
جرثقیل‌های سنگین را می‌توان بر اساس ساختار و کاربرد آن‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد:
جرثقیل‌های موبایل (Mobile Cranes): این نوع جرثقیل‌ها بر روی شاسی خودرو یا تریلر نصب می‌شوند و قابلیت
حرکت دارند. آن‌ها برای عملیات بلند کردن در مکان‌های مختلف قابل حمل هستند. جرثقیل‌های موبایل به دو دسته
اصلی تقسیم می‌شوند:
جرثقیل‌های تلسکوپی: بوم این جرثقیل‌ها به صورت تلسکوپی باز و بسته می‌شود و برای رسیدن به ارتفاعات بالا
مناسب هستند.
جرثقیل‌های بوم مفصلی: بوم این جرثقیل‌ها از چند بخش مفصلی تشکیل شده است و برای رسیدن به نقاطی که
دسترسی به آن‌ها دشوار است، مناسب هستند.
جرثقیل‌های ثابت (Fixed Cranes): این جرثقیل‌ها بر روی یک پایه ثابت نصب می‌شوند و برای عملیات بلند کردن در یک
نقطه خاص استفاده می‌شوند. انواع مختلف جرثقیل‌های ثابت عبارتند از:
جرثقیل‌های سقفی (Overhead Cranes): این جرثقیل‌ها در داخل ساختمان‌ها و کارگاه‌ها نصب می‌شوند و برای جابه‌جایی
بار در فضاهای بسته استفاده می‌شوند.
جرثقیل‌های دروازه‌ای (Gantry Cranes): این جرثقیل‌ها دارای یک پل متحرک هستند که بر روی دو پایه قرار می‌گیرد و برای
جابه‌جایی بار در فضای باز استفاده می‌شوند.
جرثقیل‌های برجی (Tower Cranes): این جرثقیل‌ها دارای یک برج بلند هستند و برای بلند کردن بار در ارتفاعات بسیار بالا
استفاده می‌شوند.
جرثقیل‌های تخصصی: این نوع جرثقیل‌ها برای کاربردهای خاص طراحی شده‌اند و شامل جرثقیل‌های دریایی، جرثقیل‌های ریلی،
جرثقیل‌های هسته‌ای و… می‌شوند.
عوامل موثر در انتخاب نوع جرثقیل
انتخاب نوع جرثقیل مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
ظرفیت باربری: مقدار باری که باید بلند شود.
ارتفاع کاری: ارتفاعی که جرثقیل باید به آن برسد.
برد کاری: فاصله‌ای که جرثقیل باید بار را جابه‌جا کند.
فضای کاری: فضای موجود برای حرکت جرثقیل.
نوع بار: شکل، اندازه و وزن بار.
شرایط محیطی: دما، رطوبت، باد و سایر عوامل محیطی.
مزایای استفاده از جرثقیل‌های سنگین
افزایش بهره‌وری: جرثقیل‌های سنگین به سرعت و دقت بالایی در انجام عملیات بلند کردن و جابه‌جایی بار می‌پردازند.
کاهش هزینه‌ها: با استفاده از جرثقیل‌های سنگین، می‌توان هزینه‌های نیروی کار و زمان را کاهش داد.
افزایش ایمنی: جرثقیل‌های سنگین به سیستم‌های ایمنی مختلفی مجهز هستند که از بروز حوادث جلوگیری می‌کنند.
انعطاف‌پذیری: جرثقیل‌های سنگین قابلیت انجام عملیات در شرایط مختلف را دارند.
نکات مهم در استفاده و نگهداری از جرثقیل‌های سنگین
بازرسی منظم: قبل از هر بار استفاده، جرثقیل باید به دقت بازرسی شود.
آموزش اپراتور: اپراتور جرثقیل باید آموزش‌های لازم را دیده و گواهینامه معتبر داشته باشد.
رعایت ظرفیت باربری: نباید باری بیش از ظرفیت مجاز جرثقیل بلند شود.
استفاده از تجهیزات ایمنی: اپراتور و سایر افرادی که در اطراف جرثقیل کار می‌کنند باید از تجهیزات ایمنی استفاده کنند.
تعمیر و نگهداری به موقع: برای افزایش طول عمر جرثقیل، باید به طور مرتب سرویس و تعمیر شود.
جرثقیل‌های تخصصی
علاوه بر انواع جرثقیل‌های عمومی که در بخش قبلی به آن‌ها اشاره شد، انواع تخصصی دیگری نیز وجود دارند که برای کاربردهای خاص
طراحی شده‌اند. برخی از این جرثقیل‌ها عبارتند از:
جرثقیل‌های دریایی (Marine Cranes): این جرثقیل‌ها بر روی کشتی‌ها و سکوهای نفتی نصب می‌شوند و برای بارگیری و تخلیه کشتی‌ها،
نصب تجهیزات دریایی و عملیات نجات استفاده می‌شوند.
جرثقیل‌های ریلی (Rail Mounted Cranes): این جرثقیل‌ها بر روی ریل نصب می‌شوند و برای جابه‌جایی بار در مسافت‌های طولانی و با دقت
بالا استفاده می‌شوند.
جرثقیل‌های هسته‌ای (Nuclear Cranes): این جرثقیل‌ها برای کار در محیط‌های رادیواکتیو طراحی شده‌اند و برای جابه‌جایی مواد رادیواکتیو
استفاده می‌شوند.
جرثقیل‌های آتش‌نشانی (Firefighting Cranes): این جرثقیل‌ها برای اطفاء حریق در ارتفاعات بالا و دسترسی به نقاط صعب‌العبور استفاده
می‌شوند.
انواع جرثقیل سنگین اجزای اصلی جرثقیل‌های سنگین
تمامی جرثقیل‌های سنگین، صرف نظر از نوع و کاربردشان، دارای اجزای اصلی زیر هستند:
بوم (Boom): عضوی از جرثقیل است که برای بلند کردن و جابه‌جایی بار استفاده می‌شود.
وینچ (Winch): دستگاهی است که برای بالا بردن و پایین آوردن بار به کار می‌رود.
سیستم هیدرولیک: نیروی محرکه جرثقیل را تامین می‌کند و برای حرکت دادن بوم، باز و بسته کردن پایه‌ها و کنترل سایر عملکردهای جرثقیل
استفاده می‌شود.
سیستم کنترل: این سیستم به اپراتور اجازه می‌دهد تا جرثقیل را به صورت دستی یا خودکار کنترل کند.
پایه‌ها: پایه‌های جرثقیل برای تثبیت جرثقیل و تحمل بار استفاده می‌شوند.
موتور: نیروی محرکه مورد نیاز برای پمپ هیدرولیک و سایر اجزای جرثقیل را تامین می‌کند.
(انواع جرثقیل سنگین)